تحلیل محتوای تکالیف پایه چهارم ابتدایی و بررسی تناسب آن با عناصر تفکر واگرا

هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای تکالیف کتابهای درسی ، همچنین تکالیف داده شده توسط معلمان پایه چهارم ابتدایی و بررسی تناسب آن با عوامل تفکر واگرا بود. روش تحلیل محتوای کمی و کیفی مورد استفاده قرار گرفت و در این راستا، در کنار تحلیل محتوای تکالیف ، از مصاحبه و بررسی اهداف آموزش وپرورش و راهنمای برنامه درسی دوره ابتدایی نیز استفاده شد. از میان کتابهای پایه چهارم ابتدایی، کتابهای فارسی، علوم و ریاضی به طور هدفمند انتخاب شدند. روش نمونه گیری معلمان نیز به صورت خوشه ای تصادفی بود و در مجموع تکالیف داده شده توسط 10 معلم مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل محتوای تکالیف براساس مولفه های سیالی، انعطاف پذیری و ابتکار بود. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در کتاب فارسی پایه چهارم ، به تکالیف واگرا و همگرا درکنارهم توجه شده است ، به طوری که 54? از تکالیف کتاب بخوانیم و 49? از تکالیف کتاب بنویسیم را تکالیف واگرا تشکیل می دهند. در تکالیف علوم به تفکر همگرا بیشتر از تفکر واگرا توجه شده است، به طوری که 21? تکالیف علوم واگرا هستند. البته این درصد با راهنمای برنامه درسی علوم دوره ابتدایی متناسب است و هدف مولفین را تأمین کرده است. در مورد ریاضی نیز نتایج نشان دادند که به تفکر واگرا در تکالیف و تمرینهای درسی توجهی نشده است. بررسی راهنمای برنامه درسی و مصاحبه با مسئول گروههای تألیف و معلمان، با یافته های به دست آمده از تحلیل محتوای تکالیف کتابهای درسی همسو بود. نتایج حاصل از تحلیل محتوای تکالیف داده شده توسط معلمان نشان داد که، تکالیف داده شده توسط معلمان در هر سه درس فارسی، علوم و ریاضی از نظر دارا بودن عناصر تفکر واگرا بسیار ضعیف می باشد، اما تکالیف فارسی نسبت به دو درس دیگر در وضعیت بهتری قرار دارد. کلمات کلیدی: تحلیل محتوای تکالیف فارسی، علوم و ریاضی، مولفه های تفکر واگرا(سیالی، انعطاف پذیری و ابتکار)